Sorry, you need to enable JavaScript to visit this website.

Bezdech senny

Zespół obturacyjnego bezdechu sennego (OBS) to zaburzenie oddychania podczas snu, które może poważnie zagrażać zdrowiu i samopoczuciu. OBS i chrapanie są ze sobą powiązane. Mówiąc najprościej, OBS to chrapanie w jego najniebezpieczniejszej postaci. Chrapanie występuje, gdy mięśnie gardła nadmiernie rozluźniają się podczas snu do tego stopnia, że nie są w stanie utrzymać dróg oddechowych w pełni otwartych. Drogi oddechowe zwężają się, a tkanki wibrują z każdym oddechem. Wibracje tkanek powodują dźwięk chrapania.

Chrapanie może być nieszkodliwe, nawet jeśli jest bardzo głośne. Chrapanie z okresami ciszy, po których następują dźwięki dławienia się lub parskania, może być objawem OSAS. Cisza występuje, gdy drgające drogi oddechowe zapadają się lub są niedrożne. Ponieważ oddech nie może przejść przez niedrożne drogi oddechowe, drgania tkanek i chrapanie ustają. W rezultacie następuje bezdech, czyli zatrzymanie oddechu.

Bezdech może trwać od kilku sekund do kilku minut. W tym czasie poziom tlenu w organizmie może spaść. Okres bezdechu kończy się dopiero wtedy, gdy mózg śpiącego wymusza częściową czuwanie, aby odzyskać kontrolę nad mięśniami dróg oddechowych. Drogi oddechowe zostają wówczas otwarte, zazwyczaj z głośnym sapaniem lub parskaniem. Oddychanie zostaje przywrócone na tyle długo, aby poziom tlenu powrócił do normy, ale po kilku sekundach lub minutach cykl niedrożności, bezdechu i częściowego wybudzenia powraca. Cykl ten może powtarzać się dziesiątki, a nawet setki razy każdej nocy, a śpiący pozostaje nieświadomy wahań oddechu.

Czasami osoby z OSAS nie rozpoznają swoich objawów, ponieważ objawy stopniowo nasilają się przez miesiące lub lata, a nie pojawiają się nagle. Objawy można podzielić na dwie grupy: sen i czuwanie:

Objawy snu:

Chrapanie w OSAS jest czasami głośne i zazwyczaj ma charakterystyczny wzorzec. Przeplatają się z okresami ciszy, gdy występują bezdechy. Cisza kończy się głośnymi łykami powietrza.

Dławienie się lub łapanie powietrza podczas snu jest czasami zauważane przez zaniepokojonego partnera, który może próbować obudzić śpiącą osobę. W niektórych przypadkach ataki dławienia są na tyle poważne, że budzą śpiącą osobę, która może, ale nie musi, pamiętać o nich rano.
 

Częste wybudzenia do „płytszej” fazy snu występują nawet wtedy, gdy osoba może nie być świadoma lub jedynie słabo odczuwać jakiekolwiek zakłócenia snu. Wybudzenia te rzadko prowadzą do pełnego wybudzenia, ale powtarzające się wybudzenia z fazy głębokiego snu mogą prowadzić do senności w ciągu dnia.


Niespokojny sen jest częstym problemem u osób z OSAS. Ten niepokój może przybierać różne formy, od sporadycznych, gwałtownych ruchów nóg po niemal ciągłe miotanie się i zmiany pozycji ciała.


Często obserwuje się intensywne pocenie się w nocy. Jest to spowodowane niepokojem i trudnościami w oddychaniu spowodowanymi powtarzającą się niedrożnością dróg oddechowych.

 

Objawy przebudzenia:

Senność w ciągu dnia jest spowodowana powtarzającymi się zaburzeniami snu nocnego, które występują w przebiegu OSAS i mogą mieć różne nasilenie. Niektóre osoby z OSAS nie odczuwają senności. Inni nie są w stanie utrzymać się w stanie czuwania w pracy lub szkole, podczas czytania, oglądania telewizji, a nawet prowadzenia samochodu.

Zmiany osobowości, takie jak drażliwość, lęk, depresja lub agresja, mogą wynikać z niedoboru snu i senności w ciągu dnia. Mogą one również wpływać na pamięć, zdolność oceny sytuacji i koncentrację. Zmiany te mogą czasami prowadzić do problemów w relacjach i wydajności w pracy.

Poranny ból głowy to częsty problem osób cierpiących na OSAS. Jest on spowodowany niestabilnym poziomem tlenu i innymi zaburzeniami organizmu, które występują przy powtarzających się bezdechach.

Nieleczony OSAS może powodować szereg problemów, od zaburzeń stylu życia po stany potencjalnie zagrażające życiu. Niski poziom tlenu i niedobór snu mogą prowadzić do:

  • Wysokie ciśnienie krwi
  • Senność w ciągu dnia
  • Zawał serca
  • Śmierć w wyniku wypadku
  • Choroba serca
  • Obniżona jakość życia
  • Udar
  • Lęk
  • Dysfunkcja seksualna
  • Depresja

Senność w ciągu dnia to poważny problem. Osoby, które obsługują ciężki lub delikatny sprzęt, a nawet prowadzą pojazdy, mogą nagle zasnąć i spowodować poważne wypadki. Trzeźwi kierowcy, którzy zasypiają za kierownicą, codziennie powodują wypadki drogowe w Ontario. Wielu z tych kierowców, którzy przeżyli, cierpi na niedobór snu z powodu nieleczonego OSAS.

Leczenie OSAS jest bardzo skuteczne w zmniejszaniu senności i ryzyka wypadków. Niezwykle ważne jest rozpoznanie objawów senności i zwrócenie się o pomoc przed wypadkiem.

Nadciśnienie tętnicze może rozwinąć się i pogorszyć z powodu nocnych zaburzeń poziomu tlenu i innych funkcji organizmu, spowodowanych przez OSAS. Nadciśnienie tętnicze wiąże się ze zwiększonym ryzykiem udaru mózgu, zawału serca i innych poważnych problemów zdrowotnych. Funkcja serca może być zaburzona przez OSAS, ponieważ krew uboga w tlen jest pompowana przez serce i resztę ciała. Połączenie nieleczonego OSAS i choroby serca stanowi poważne zagrożenie zdrowotne.

Porozmawiaj ze swoim lekarzem, jeśli podejrzewasz u siebie OSAS. Możesz zabrać ze sobą partnera, aby uzyskać więcej informacji na temat Twojego wzorca snu. Odpowiedz na wszelkie pytania lekarza dotyczące Twojego stylu życia, przyjmowanych leków, stanu zdrowia i historii rodzinnej. Wszystkie te czynniki mogą mieć związek z bezdechem sennym i mogą być istotnymi wskazówkami w Twoim indywidualnym przypadku.

Twój lekarz może skierować Cię do specjalisty od zaburzeń snu w celu wykonania polisomnografii (PSG) – badania wykonywanego w nocy, zwanego również badaniem snu. Zazwyczaj badanie snu w kierunku OSAS przeprowadza się w nocy w klinice. Zanim położysz się spać w prywatnym pokoju kliniki, technik przykłada do Twojego ciała kilka czujników. Czujniki nie zakłócają Twoich ruchów w łóżku.


Podczas snu czujniki te wysyłają sygnały dotyczące poziomu snu, oddechu, poziomu tlenu i innych układów organizmu do stanowiska technika, znajdującego się w oddzielnym pomieszczeniu. Technik monitoruje sygnały i rejestruje je do wglądu dla specjalisty. Specjalista ustala, czy występuje u Ciebie OSAS, analizując zarejestrowane sygnały i w razie potrzeby wystawia receptę.

W niektórych przypadkach opcje leczenia mogą zależeć od przyczyny OSAS. Obecnie dostępnych jest kilka metod leczenia OSAS. Wszystkie mają na celu poprawę jakości snu i funkcjonowania w ciągu dnia, a także zmniejszenie ryzyka lub nasilenia powiązanych problemów zdrowotnych. Porozmawiaj ze swoim lekarzem o wyborze odpowiedniego leczenia. Niektórzy pacjenci mogą wybrać jedną opcję jako krótkotrwały środek kontroli OSAS, jednocześnie stosując inne metody kontroli przez całe życie. Dostępne metody leczenia obejmują:

Terapia CPAP:

CPAP („See-pap”) to skrót od ciągłego dodatniego ciśnienia w drogach oddechowych (CPAP). CPAP to najpowszechniejsza i najskuteczniejsza metoda leczenia OBPS. Setki tysięcy Kanadyjczyków korzysta z niej za każdym razem, gdy śpią. CPAP polega na delikatnym strumieniu powietrza kierowanym do dróg oddechowych podczas snu. Ciśnienie strumienia powietrza utrzymuje drogi oddechowe otwarte i zapobiega bezdechowi. Poziom tlenu, ciśnienie krwi, funkcja serca i rytm snu ulegają stabilizacji, co zapewnia bardziej spokojny sen.

Zmiany stylu życia:

Nadwaga, palenie tytoniu, spożywanie alkoholu lub stosowanie leków zwiotczających mięśnie lub tabletek nasennych mogą przyczyniać się do rozwoju OSAS. Wszystkie te czynniki mogą wpływać na drogi oddechowe lub kontrolę mózgu nad mięśniami dróg oddechowych podczas snu. Wyeliminowanie tych czynników związanych ze stylem życia może być jedynym leczeniem koniecznym w niektórych łagodnych przypadkach OSAS. Nawet osoby wymagające dodatkowego leczenia OSAS mogą poprawić swój stan, rozwijając prawidłowe nawyki związane ze snem.

Aparaty doustne:

Jeśli cierpisz na łagodną lub umiarkowaną postać OSAS, możesz poprawić swój stan dzięki indywidualnie dopasowanemu urządzeniu noszonemu w ustach podczas snu. Urządzenia te mają na celu regulację położenia języka lub żuchwy, aby utrzymać drożność dróg oddechowych. Skuteczność tych urządzeń w leczeniu OSAS jest zróżnicowana, a ich koszt może nie być pokrywany przez publiczne lub prywatne ubezpieczenia zdrowotne. Twój lekarz pomoże Ci zdecydować, czy ta opcja jest dla Ciebie odpowiednia.

Chirurgia dróg oddechowych:

Zabiegi chirurgiczne, takie jak chirurgia laserowa, mogą być stosowane w leczeniu OSAS. Po operacji odnotowuje się różne wskaźniki powodzenia. Generalnie, wskaźniki powodzenia są wyższe w przypadku chrapania niż samego OSAS. Lekarzom trudno jest przewidzieć, u których pacjentów z OSAS nastąpi poprawa po operacji dróg oddechowych i w jakim stopniu. Może być konieczne przeprowadzenie więcej niż jednego zabiegu. Skonsultuj się z lekarzem, aby dowiedzieć się więcej o możliwościach leczenia chirurgicznego.

Trend w krajach uprzemysłowionych sugeruje, że ludzie coraz częściej cierpią na niedobór snu. W dzisiejszym zabieganym świecie sen jest równie ważny, jak dieta i ćwiczenia. Aby doładować się w ciągu dnia, musisz się zregenerować w nocy.

Dlaczego sen jest ważny?
Sen to okres regeneracji, regeneracji i odnowy, niezbędny do prawidłowego, zdrowego funkcjonowania organizmu. Wpływa na nasze zdrowie fizyczne i psychiczne oraz na zdolność układu odpornościowego do walki z chorobami i radzenia sobie z nimi. Niska jakość snu jest również związana z wieloma schorzeniami, takimi jak otyłość, cukrzyca i nadciśnienie.
Sen poprawia czujność, energię, nastrój, pamięć, czas reakcji, produktywność, wydajność, umiejętności komunikacyjne, bezpieczeństwo i długowieczność. Większość dorosłych potrzebuje ośmiu godzin „dobrego” nieprzerwanego snu każdej nocy. Dzieci, nawet nastolatki, powinny spać dziewięć lub więcej godzin na dobę.

Dlaczego nie mogę spać?
Na jakość snu wpływa wiele czynników, niezależnie od tego, jak bardzo starasz się położyć spać o odpowiedniej porze i zasnąć. Schorzenia takie jak astma lub alergie, przewlekły ból, stres, lęk czy depresja mogą utrudniać dobry sen.
Leki na nadciśnienie i inne leki, takie jak leki przeciwdepresyjne, przeciwhistaminowe, leki obkurczające naczynia krwionośne i zwiotczające mięśnie, mogą wpływać na sen. Przed przerwaniem lub rozpoczęciem przyjmowania jakichkolwiek leków w celu poprawy snu należy skonsultować się z lekarzem.

Twój styl życia
Nikotyna, kofeina i alkohol mogą utrudniać zasypianie. Zmiany w życiu, takie jak narodziny dziecka czy przeprowadzka, są uciążliwe, ale często tymczasowe. Jeśli pracujesz na zmiany lub często podróżujesz, Twój organizm może mieć problemy z adaptacją. Regularne chodzenie spać może pomóc w regulacji zegara biologicznego i utrzymaniu prawidłowego rytmu.

Unikanie pewnych nawyków związanych ze stylem życia i zrównoważone podejście do innych pomoże uregulować Twój harmonogram snu.
Twoje środowisko snu

Dla niektórych najważniejsze jest miejsce, w którym śpią. Szybkie rozwiązania mogą obejmować zakup nowego łóżka, montaż zaciemniających rolet okiennych lub zapewnienie spokoju, chłodu i ciszy w pokoju. Nawet słuchanie kojącej muzyki lub dźwięków w tle, takich jak szum oceanu czy biały szum, może pomóc się zrelaksować i zasnąć.

Zaburzenia snu
Istnieje ponad 70 zaburzeń snu. Do najczęstszych należą bezsenność, narkolepsja, parasomnia i zespół obturacyjnego bezdechu sennego .

Dobre nawyki snu

  • Utrzymuj regularny harmonogram snu. Kładź się spać i wstawaj mniej więcej o tej samej porze każdego dnia. Godzina pobudki jest szczególnie ważna – trzymaj się tej samej godziny, nawet w weekendy.
  • Śpij tylko tyle, ile potrzebujesz, aby czuć się wypoczętym w ciągu dnia;
  • Kładź się spać tylko wtedy, gdy czujesz senność. Nie próbuj zasnąć – to tylko pogorszy sytuację. Jeśli nie uda Ci się zasnąć w ciągu 20 minut, wstań, wyjdź z sypialni i zajmij się czymś innym (np. posłuchaj spokojnej muzyki, napij się herbaty ziołowej), ale unikaj czynności pobudzających (np. palenia, oglądania telewizji, pracy). Wróć do łóżka, gdy poczujesz senność. Powtarzaj w razie potrzeby; i
  • Unikaj drzemek w ciągu dnia, gdyż mogą one bardzo zakłócić Twój nocny sen.

Ważne wskazówki dotyczące stylu życia

  • Ćwicz regularnie – najlepiej rano lub po południu, albo co najmniej cztery do sześciu godzin przed pójściem spać;
  • Nie jedz i nie pij niczego zawierającego kofeinę (np. czekolady, herbaty, kawy i coli) na sześć godzin przed pójściem spać;
  • Nie pal i nie pij alkoholu na trzy do czterech godzin przed snem;
  • Staraj się przeznaczać czas na rozwiązywanie problemów i martwienie się wczesnym wieczorem (czyli sporządź listę problemów i zastanów się, co możesz zrobić, żeby je rozwiązać).
  • Unikaj zamartwiania się w łóżku.

Nawyki sypialniane

  • Ogranicz sypialnię do snu i aktywności seksualnej (sypialnia nie powinna być miejscem aktywności – tzn. nie oglądaj telewizji, nie jedz, nie czytaj w łóżku, nie korzystaj z telefonu ani komputera). Naucz swoje ciało kojarzyć sypialnię ze snem;
  • Zadbaj o to, aby w Twoim pokoju było wygodnie, bezpiecznie, cicho, ciemno i chłodno (zbyt gorąco lub zbyt zimno może zakłócić sen);
  • Śpij sam, jeśli Twój partner zakłóca Twój sen lub jeśli obawiasz się, że zakłócisz sen partnera; oraz
  • Nie wpuszczaj zwierząt do sypialni, jeśli zakłócają Twój sen.

Rytuały przed snem

  • Unikaj aktywności stymulujących mózg, takich jak granie w gry wideo czy oglądanie telewizji. Zaplanuj relaksujące aktywności przed snem.
  • Jeśli czujesz głód, zjedz lekką przekąskę przed pójściem spać;
  • Weź ciepłą kąpiel przez co najmniej 30 minut, na dwie do czterech godzin przed pójściem spać.

Jeśli nadal odczuwasz niedobór snu lub masz wątpliwości co do jego jakości, porozmawiaj ze swoim lekarzem lub pielęgniarką. Może okazać się, że konieczne będzie skierowanie do specjalisty od zaburzeń snu.

Producenci

Fisher & Paykel Healthcare – www.fphcare.ca
Philips Respironics - www.respironics.com
ResMed - www.resmed.com

Linki dotyczące zdrowia układu oddechowego

Program urządzeń wspomagających (ADP) – www.ontario.ca/page/assistive-devices-program
Produkty oddechowe objęte ADP -
www.ontario.ca/page/respiratory-equipment-and-supplies

Stowarzyszenia, organizacje i stowarzyszenia

Amerykańskie Stowarzyszenie Opieki Oddechowej - www.aarc.org
Amerykańskie Kolegium Lekarzy Chorób Klatki Piersiowej - www.chestnet.org
Fundacja Zdrowia Płuc - www.lunghealth.ca
Kanadyjskie Stowarzyszenie Medyczne - www.cma.ca
Kanadyjskie Towarzystwo Terapeutów Oddechowych - www.csrt.com
Opieka domowa Ontario - www.homecareontario.ca/
Towarzystwo Terapii Oddechowej Ontario - www.rtso.ca